Η μακρά πλέον εμπειρία της αξιοποίησης των ΑΠΕ τόσο διεθνώς όσο και στη χώρα μας έχει δείξει ότι οι σύγχρονες τεχνολογίες ΑΠΕ μπορούν (α) να μειώνουν το κόστος παραγωγής ενέργειας, (β) να δημιουργούν και να διατηρούν θέσεις απασχόλησης και υψηλή προστιθέμενη αξία, (γ) να τονώνουν την περιφερειακή ανάπτυξη και να δίνουν ανταποδοτικά οφέλη στις τοπικές κοινωνίες, (δ) να απεξαρτούν τη χώρα από εισαγόμενα καύσιμα, (ε) να βελτιώνουν το εμπορικό ισοζύγιο, (στ) να μειώνουν τους ρύπους και να προστατεύουν το περιβάλλον.
Ως εκ τούτου, στο πλαίσιο μιας ενεργειακής στρατηγικής με κεντρικό άξονα την ανάπτυξη και την ορθολογική αξιοποίηση των εγχώριων ενεργειακών πόρων οι ΑΠΕ (αέρας, νερό, ήλιος, βιομάζα, γεωθερμία, κλπ) μπορούν να προσφέρουν ουσιαστική αναπτυξιακή προοπτική για τη χώρα και να βοηθήσουν στην παραγωγική ανασυγκρότησή της και στην έξοδο από την κρίση.
Τα επίσημα στοιχεία της EUROSTAT και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ΕΕ) δείχνουν ότι η διείσδυση των ΑΠΕ στο εθνικό ενεργειακό ισοζύγιο (ως ποσοστό της ακαθάριστης τελικής ενεργειακής κατανάλωσης) έφθασε το 2015 στο 15,4%, από 6,9% που ήταν το 2004.
Οι πιο πρόσφατες επίσημες εκτιμήσεις της ΕΕ (Μάρτιος 2017) είναι ότι για να επιτευχθεί ο δεσμευτικός εθνικός στόχος του 18% για το 2020 απαιτείται η προσθήκη 2.200 – 2.700 MW νέας ανανεώσιμης ηλεκτρικής ισχύος στα αμέσως επόμενα 3- 4 χρόνια.
Η παρατεταμένη οικονομική κρίση στη χώρα μας και οι καθυστερήσεις της δομικής αναδιάρθρωσης, του εκσυγχρονισμού και της εξυγίανσης της εθνικής αγοράς ηλεκτρισμού, είχαν και έχουν σημαντικές γενικές και ειδικές αρνητικές επιπτώσεις. Όσον αφορά στις ΑΠΕ, όχι μόνον έχουν δράσει ανασταλτικά στην ανάπτυξη νέων, αλλά και απειλούν μονίμως να τορπιλίσουν και τα υφιστάμενα, εν λειτουργία έργα, παρά τις προσπάθειες που έχουν καταβληθεί και εξακολουθούν να καταβάλλονται από την Πολιτεία και τους επενδυτικούς φορείς για τη στήριξή τους.
Με αυτά τα δεδομένα, κρίσιμα ζητούμενα και απόλυτες προτεραιότητες για τον κλάδο των ΑΠΕ στην Ελλάδα παραμένουν σταθερά:
-η διασφάλιση της βιωσιμότητας των υφιστάμενων, εν λειτουργία έργων ΑΠΕ
-η αποφυγή της αναγκαστικής εγκατάλειψης δρομολογημένων / υπό κατασκευή επενδύσεων ΑΠΕ, και
-η λήψη αποτελεσματικών μέτρων για την επανεκκίνηση ώριμων και νέων επενδύσεων
Δύο συνθήκες είναι απαραίτητες για να είναι σε θέση οι παραγωγοί ΑΠΕ να συνεχίσουν να λειτουργούν τους υφιστάμενους σταθμούς παραγωγής ανανεώσιμης ηλεκτρικής ενέργειας:
-Η διατήρηση της κανονικότητας των συμβολαιοποιημένων πληρωμών τους από τον ΛΑΓΗΕ για την ενέργεια που εγχέουν στο σύστημα, ώστε (α) να μπορούν να εξυπηρετούν τις αντίστοιχες τακτικές δανειακές τους υποχρεώσεις προς τις τράπεζες, (β) να πληρώνουν το προσωπικό και τους φόρους τους και (γ) να συντηρούν τα έργα.
Σημειώνεται ότι σήμερα η υπερημέρια στις πληρωμές των παραγωγών ΑΠΕ από τον ΛΑΓΗΕ προσεγγίζει ήδη τους επτά (7) μήνες, παρά το γεγονός ότι μειώνεται το λογιστικό έλλειμμα του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ, το οποίο και προβλέπεται να μηδενιστεί στο Β΄ εξάμηνο του 2017.
Επιβάλλεται η άμεση συγκράτηση περαιτέρω καθυστερήσεων των πληρωμών των παραγωγών ΑΠΕ και στη συνέχεια η σταδιακή μείωσή τους.
Κομβικό ζήτημα εδώ παραμένει η οικονομική κατάσταση ΔΕΗ (μεγάλα ληξιπρόθεσμα χρέη καταναλωτών, υψηλότατο κόστος δανεισμού, κλπ), που έχει προκαλέσει - εκτός των άλλων - και το ταμειακό έλλειμμα στον Ειδικό Λογαριασμό ΑΠΕ του ΛΑΓΗΕ από τον οποίο πληρώνονται οι παραγωγοί ΑΠΕ.
Απαιτείται η άμεση ανάκτηση και διατήρηση ενός επαρκούς επιπέδου ρευστότητας της ΔΕΗ, απαραίτητου για την έγκαιρη απόδοση των υποχρεώσεων της προς τον Ε.Λ. ΑΠΕ του ΛΑΓΗΕ - και όχι μόνο.
-Η αποφυγή νέων αναδρομικών περικοπών στις θεσμοθετημένες, σταθερές τιμές πώλησης της παραγόμενης ανανεώσιμης ηλεκτρικής ενέργειας (Feed-in Tariffs), καθώς και νέων επιβαρύνσεων του τζίρου των έργων με την επιβολή πάσης φύσεως νέων τελών και φόρων (πχ μεταβατικό τέλος ασφάλειας εφοδιασμού / διακοψιμότητα). Τέτοια μέτρα εξανεμίζουν τα όποια - κατά κανόνα ιδιαίτερα περιορισμένα - οικονομικά περιθώρια έχουν απομείνει μετά το περίφημο «New Deal» και οδηγούν πολλές επιχειρήσεις στον τομέα των ΑΠΕ σε οικονομική ασφυξία.
Για την ολοκλήρωση δρομολογημένων / υπό κατασκευή επενδύσεων ΑΠΕ, καθώς και την επανεκκίνηση ώριμων και νέων επενδύσεων απαιτούνται τα εξής:
-Επιτάχυνση της εξειδίκευσης και εφαρμογής του νέου νομοθετικού πλαισίου για τις ΑΠΕ (Ν. 4414/2016) και για το μετασχηματισμό της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας (Ν. 4425/2016), καθώς και των σχετικών Υπουργικών Αποφάσεων και κανονιστικών διατάξεων, με τη συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων της Πολιτείας και των θεσμικών εκπροσώπων της Αγοράς.
Ιδιαίτερα αναφέρονται η οριστικοποίηση, κοινοποίηση και έγκριση των ρυθμίσεων για τους Διαγωνισμούς έργων ΑΠΕ (εξειδίκευση ανά τεχνολογία, εξαιρέσεις τεχνολογιών, Κανονισμός και Πρόγραμμα διαγωνισμών, ρυθμιστικό πλαίσιο για αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας) και αντίστοιχα των ρυθμίσεων για τις προϋποθέσεις της ενεργού συμμετοχής των νέων έργων ΑΠΕ στην αναμορφούμενη εθνική αγορά ενέργειας.
-Ταχεία εναρμόνιση του νομοθετικού και κανονιστικού αδειοδοτικού πλαισίου για τα έργα ΑΠΕ στο νέο καθεστώς στήριξης (FIP και διαγωνισμοί).
Οι σχετικές ρυθμίσεις, όπως π.χ. οι υφιστάμενοι Κανονισμοί για τη χορήγηση Αδειών Παραγωγής, Αδειών Εγκατάστασης, Αδειών Λειτουργίας, είχαν σχεδιαστεί με τα δεδομένα του καθεστώτος FIT την περίοδο 2007 – 2010 και σε πολλές περιπτώσεις δεν είναι συμβατές με το καθεστώς FIP και τους διαγωνισμούς.
Το ίδιο ισχύει και για την εγγυοδοσία των έργων και ιδιαίτερα όσον αφορά στους όρους σύνδεσης και στις εγγυήσεις που θα απαιτηθούν για συμμετοχή στους διαγωνισμούς
-Επιτάχυνση του προγράμματος ανάπτυξης των διασυνδέσεων των νησιών με την ηπειρωτική χώρα.
Οι συνεχιζόμενες καθυστερήσεις της ανάπτυξης των διασυνδέσεων, ιδιαίτερα δε των Κυκλάδων και της Κρήτης, απομακρύνουν (α) τη δυνατότητα αξιοποίησης του πλούσιου ανεκμετάλλευτου ανανεώσιμου δυναμικού της νησιωτικής χώρας, (β) την απόσυρση των ακριβών, πεπαλαιωμένων και ρυπογόνων πετρελαϊκών σταθμών των νησιών, (γ) την αποσυμφόρηση των θερμικών σταθμών της ηπειρωτικής χώρας αλλά και (δ) τη μόνιμη μείωση των ΥΚΩ για όλους τους πολίτες.
-Στήριξη και προώθηση ώριμων τεχνολογιών αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας με υψηλή εγχώρια προστιθέμενη αξία όπως η αντλησιοταμίευση.
-Πλήρης και άμεση απόδοση του καθυστερούμενου και ήδη παρακρατημένου αντισταθμιστικού οφέλους (2,7% των ακαθαρίστων εσόδων των έργων ΑΠΕ) σε όλους τους Δήμους και τους καταναλωτές των περιοχών που φιλοξενούν Α/Π, ΜΥΗΣ και έργα ενεργειακής αξιοποίησης Βιομάζας.
Στο πλαίσιο της τρέχουσας διαβούλευσης της πρότασης της ΕΕ για το νέο ευρωπαϊκό νομοθετικό και κανονιστικό πλαίσιο για την ενέργεια και το περιβάλλον με ορίζοντα το 2030, γνωστό και ως Clean Energy Package, θα πρέπει να διαμορφωθούν τεκμηριωμένες προτάσεις-παρεμβάσεις προς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ώστε οι οριστικές ρυθμίσεις να συνδράμουν και να μην αναστέλλουν τη λειτουργία και την περαιτέρω ανάπτυξη των ΑΠΕ στη χώρα μας και στην ΕΕ.
Στο πλαίσιο αυτό ο Σύνδεσμός μας τοποθετείται:
-Υπέρ της υιοθέτησης φιλόδοξων και δεσμευτικών στόχων για τις ΑΠΕ σε εθνικό επίπεδο για το 2030 (όπως ισχύει για το 2020).
-Κατά της ισοπεδωτικής κατάργησης της προτεραιότητας ένταξης και κατανομής των ΑΠΕ στο Σύστημα, δηλαδή χωρίς να έχουν φτιαχτεί και λειτουργήσει οι κατάλληλες Αγορές στα πλαίσια του Target Model και της νέας αρχιτεκτονικής της ενιαίας Ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας, στις οποίες να μπορούν οι ΑΠΕ να συμμετέχουν ενεργά και να ανταγωνίζονται ισότιμα τις συμβατικές μορφές ενέργειας.
-Υπέρ της σταδιακής κατάργησης των φανερών και κρυφών επιδοτήσεων των συμβατικών καυσίμων και της ισότιμης μεταχείρισης των διαφόρων μορφών ενέργειας από τους αρμόδιους Διαχειριστές.
Τα ανωτέρω αποτελούν ελάχιστες προϋποθέσεις, ώστε η αγορά των ΑΠΕ να παραμείνει ζωντανή στη χώρα μας και να μπορέσει να αναπτυχθεί περαιτέρω, προσφέροντας ακόμη φθηνότερο και καθαρό ρεύμα και συμβάλλοντας ουσιαστικά στην περιφερειακή ανάπτυξη, στην απεξάρτηση από εισαγόμενα καύσιμα και στην αναβάθμιση της ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού της.
--------------------------------------
Το άρθρο του Ελληνικού Συνδέσμου Ηλεκτροπαραγωγών από ΑΠΕ (ΕΣΗΑΠΕ) δημοσιεύεται στον τόμο GREEK ENERGY 2017 που εξέδωσε για 6η χρονιά το επιτελείο του energypress